Giải mã công nghệ phía sau Moni – Trợ lý tài chính AI của MoMo

Trong bối cảnh AI đang hiện diện ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống, MoMo đã tạo nên dấu ấn riêng khi ra mắt Moni – trợ lý tài chính cá nhân tích hợp trí tuệ nhân tạo, mang đến trải nghiệm quản lý chi tiêu thông minh và thân thiện cho hàng triệu người dùng Việt. Nhưng để Moni có thể “hiểu” được hàng triệu giao dịch mỗi ngày và đưa ra gợi ý tài chính phù hợp, là cả một hành trình dài phía sau – nơi đội ngũ kỹ sư, chuyên gia dữ liệu, tài chính và sản phẩm cùng phối hợp chặt chẽ như một ban nhạc đồng điệu.

Trong buổi trò chuyện này, anh Vũ Anh – Senior Lead, AI Engineering tại MoMo – sẽ đưa chúng ta đến gần hơn với những công nghệ cốt lõi, bài học xương máu, và cả triết lý phát triển phía sau sản phẩm công nghệ đầy thấu cảm này.

Đâu là thách thức lớn nhất mà team đã vượt qua để Moni có thể phân tích dữ liệu tài chính chi tiết và nhanh chóng từ hàng triệu giao dịch của người dùng?

Trong quá trình xây dựng Moni, thử thách thú vị nhất của nhóm phát triển không nằm ở một công nghệ phức tạp nào, mà là việc kết nối các mảnh ghép đơn lẻ lại với nhau. Đầu tiên là phải tìm cách sắp xếp gọn gàng dòng chảy dữ liệu khổng lồ từ hàng triệu giao dịch một cách nhanh chóng. Công việc tiếp theo là "dạy" cho Moni cách hiểu được những con số khô khan đó để nó có thể đưa ra những phân tích hữu ích. Nhưng bước tiến thực sự là khi nhóm phát triển tạo ra được một "sân chơi" chung, nơi các chuyên gia sản phẩm và tài chính có thể dùng chính sự thông minh của Moni để nhanh chóng thử nghiệm và tạo ra các tính năng mới mẻ. Việc làm cho cả guồng máy phức tạp phía sau vận hành trơn tru chỉ để mang lại một trải nghiệm đơn giản cho người dùng chính là câu đố lớn nhất mà nhóm mình đã cùng nhau giải quyết.

"Không giống các trợ lý thông thường", Moni mang lại lợi thế về tính tương thích và tiện lợi. Team đã áp dụng những đột phá AI nào để Moni không chỉ thông minh mà còn tối ưu hóa trải nghiệm người dùng trong hệ sinh thái MoMo?

Thứ nhất là việc ứng dụng AI tạo sinh (Generative AI) để xây dựng một trợ lý có khả năng đối thoại một cách tự nhiên. Công nghệ này cho phép Moni có thể "hiểu" được các yêu cầu bằng ngôn ngữ đời thường của người dùng. Quan trọng hơn, AI tạo sinh giúp Moni tự tạo ra các câu trả lời linh hoạt và phù hợp với ngữ cảnh, thay vì chỉ phản hồi theo các kịch bản lập trình sẵn, mang lại một cuộc trò chuyện thực thụ.

Thứ hai là khả năng cá nhân hóa dựa trên ngữ cảnh. Để làm được điều này, nhóm đã tận dụng sức mạnh của nền tảng Big Data cùng nguồn dữ liệu đa dạng và phong phú trong "hệ sinh thái MoMo". Nhờ đó, Moni không hoạt động độc lập mà được tích hợp sâu, có thể "hiểu" được các hành động của người dùng trên MoMo, từ thanh toán hóa đơn đến chuyển tiền, để đưa ra gợi ý và phân tích phù hợp với từng ngữ cảnh. Đây chính là điểm đột phá giúp Moni mang lại trải nghiệm tối ưu và khác biệt so với các trợ lý thông thường.

Với khả năng liên kết đa nguồn dữ liệu tài chính, làm thế nào team đảm bảo tính bảo mật tuyệt đối cho thông tin nhạy cảm của người dùng?

Đối với một sản phẩm tài chính, việc "đảm bảo tính bảo mật tuyệt đối" luôn là ưu tiên hàng đầu và là nguyên tắc bất di bất dịch. Khi phát triển AI Moni, nhóm phát triển luôn tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn bảo mật chung của MoMo. Nền tảng bảo mật này được xây dựng theo mô hình phòng thủ đa lớp, tuân thủ những tiêu chuẩn quốc tế khắt khe nhất, điển hình là việc đáp ứng tiêu chuẩn bảo mật toàn cầu PCI DSS (Payment Card Industry Data Security Standard). Theo đó, mọi dữ liệu nhạy cảm của người dùng đều được mã hóa bằng các thuật toán tiên tiến ngay từ khi phát sinh giao dịch, trên đường truyền và cả khi lưu trữ, đảm bảo thông tin không thể bị đọc bởi bất kỳ bên nào không có thẩm quyền. Về mặt vận hành, quyền truy cập vào các dữ liệu này được kiểm soát và phân quyền vô cùng nghiêm ngặt. Đồng thời, hệ thống giám sát và phân tích hành vi an ninh hoạt động liên tục 24/7, có khả năng phát hiện và ngăn chặn sớm các hành vi đáng ngờ, bảo vệ an toàn tối đa cho tài khoản người dùng.

Trong quá trình phát triển, liệu có trường hợp thất bại nào về mặt kỹ thuật mà team đã học được bài học xương máu, từ đó giúp Moni trở nên mạnh mẽ hơn không?

Một trong những bài học kỹ thuật lớn nhất đến từ chính cách tiếp cận việc xây dựng các luồng hội thoại cho trợ lý ảo.

Ban đầu, nhóm phát triển đã thử xây dựng các kịch bản trả lời phức tạp theo quy tắc định trước (rule-based). Cách tiếp cận này đòi hỏi phải vạch ra mọi tình huống, mọi câu hỏi và câu trả lời rẽ nhánh có thể xảy ra. Điều này khiến cho việc phát triển bị hạn chế, tốn rất nhiều thời gian và công sức. Hệ thống xây dựng theo cách này trở nên cồng kềnh, khó bảo trì và đặc biệt là rất chậm trong việc cập nhật hay thêm các kịch bản hội thoại mới.

Thất bại về mặt tiến độ và sự linh hoạt này đã buộc nhóm phải tư duy lại. Thay vì cố gắng "lập trình" thủ công cho mọi cuộc hội thoại, nhóm đã chuyển hướng và tận dụng sức mạnh của các Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Models - LLMs).

Nhờ sự thay đổi này, việc xây dựng các kịch bản hội thoại trở nên đơn giản và linh hoạt hơn rất nhiều. Giờ đây, thay vì phải vẽ ra các luồng đi phức tạp, nhóm phát triển chỉ cần cung cấp cho mô hình các ngữ cảnh và mục tiêu chính. Điều này không chỉ giải phóng đáng kể thời gian phát triển mà còn giúp Moni có khả năng xử lý các tình huống ngoài dự kiến một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.

Moni: Khi AI được xây dựng không chỉ bằng code, mà bằng sự thấu cảm

Khi phát triển Moni, team mong muốn tạo ra "dấu ấn" gì trong việc thay đổi thói quen quản lý tài chính của người Việt?

"Dấu ấn" mà nhóm phát triển hướng tới là biến việc quản lý tài chính từ một gánh nặng thành một thói quen đơn giản và thú vị. Mục tiêu là "thay đổi thói quen quản lý tài chính của người Việt" bằng cách phá bỏ rào cản tâm lý ngại khó, ngại phức tạp. Khi người dùng chỉ cần chat để ghi chép và nhận phân tích chi tiêu, họ sẽ có động lực để theo dõi tài chính của mình mỗi ngày. Với một người bạn đồng hành thông minh luôn sát cánh trong các quyết định tài chính, nhóm tin rằng người dùng sẽ dần đưa ra các lựa chọn chi tiêu sáng suốt, từ đó quản lý tài chính cá nhân ngày càng hiệu quả hơn.

Đâu là triết lý làm việc mà team Moni luôn tâm niệm để không ngừng đẩy giới hạn của AI trong FinTech?

Triết lý làm việc của team gói gọn trong cụm từ: "Lấy người dùng làm trung tâm, dẫn dắt bằng công nghệ". Mọi nỗ lực đẩy giới hạn của AI trong FinTech của team đều bắt nguồn từ một câu hỏi: "Tính năng này giải quyết được vấn đề và mang lại giá trị gì cho người dùng?". Nhóm không chạy theo công nghệ một cách mù quáng, mà ứng dụng AI một cách có mục đích để tạo ra các giải pháp tài chính đơn giản và hiệu quả nhất.

Nếu Moni là một người thật, team sẽ hình dung "cá tính" của Moni sẽ như thế nào, và liệu nó có phản ánh một phần nào đó tính cách của team phát triển không?

Nếu Moni là người thật, đó sẽ là một chuyên gia tài chính thông thái, tỉ mỉ nhưng lại rất thân thiện và kiên nhẫn. Một người bạn mà bạn có thể tin tưởng hỏi mọi thứ về tiền bạc mà không sợ bị phán xét. Mình tin "cá tính" đó phản ánh rất rõ tính cách của đội ngũ phát triển: một tập thể say mê về công nghệ và sản phẩm, làm việc với độ chính xác cao nhưng luôn hướng tới mục tiêu cuối cùng là dùng chuyên môn của mình để hỗ trợ và trao quyền cho người dùng một cách gần gũi nhất.

Khi nhìn lại hành trình phát triển Moni đến hiện tại, đâu là điều mà team tự hào nhất?

Điều team tự hào nhất chính là đã biến một ý tưởng phức tạp thành một sản phẩm thực tế, hữu ích và bước đầu được người dùng đón nhận. Việc nhìn thấy những dòng code, những mô hình thuật toán phức tạp trở thành một trợ thủ tài chính thông minh, hàng ngày giúp đỡ mọi người quản lý chi tiêu tốt hơn chính là phần thưởng lớn nhất và là niềm tự hào của cả đội.

Đội ngũ phía sau Moni: Hợp lực để tạo nên trải nghiệm tài chính thông minh

Để biến một ý tưởng phức tạp thành sản phẩm thực tế như Moni, team đã phối hợp và gắn kết như thế nào giữa các chuyên gia AI, dữ liệu và tài chính?

Để biến một ý tưởng phức tạp thành sản phẩm thực tế, sự phối hợp và gắn kết giữa các bộ phận là yếu tố sống còn. Thay vì hoạt động theo các "silo" riêng biệt, nhóm đã thành lập các đội dự án đa chức năng. Trong các đội này, các chuyên gia về tài chính, sản phẩm, dữ liệu và AI cùng ngồi lại để phân tích vấn đề và thiết kế giải pháp từ đầu đến cuối. Quy trình phối hợp diễn ra một cách liền mạch. Các chuyên gia sản phẩm và tài chính định nghĩa bài toán từ góc độ người dùng. Các chuyên gia dữ liệu và hệ thống chịu trách nhiệm xây dựng nền tảng dữ liệu và hạ tầng vững chắc. Và các chuyên gia AI sẽ phát triển các mô hình thông minh dựa trên nền tảng đó. Chính sự giao tiếp liên tục và việc tôn trọng chuyên môn, "tin tưởng đồng đội" đã trở thành chất keo kết dính các mảnh ghép phức tạp này, giúp nhóm tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh và thực sự hữu ích.

Ngoài chuyên môn kỹ thuật, kỹ năng mềm nào mà team cho là quan trọng nhất để xây dựng một sản phẩm AI phức tạp như Moni thành công?

Ngoài chuyên môn, "kỹ năng mềm" quan trọng nhất chính là khả năng lắng nghe và thấu cảm. Các kỹ sư cần lắng nghe để hiểu đúng nỗi đau của người dùng từ các chuyên gia sản phẩm. Các chuyên gia tài chính và sản phẩm cũng lắng nghe để hiểu giới hạn và tiềm năng của công nghệ. Sự thấu cảm giúp team đặt mình vào vị trí của người dùng trong mỗi quyết định, đảm bảo rằng sản phẩm làm ra không chỉ "xịn" về mặt kỹ thuật mà còn thực sự thân thiện và hữu dụng.

Nếu phải dùng một "slogan” để miêu tả tinh thần làm việc của team Moni, đó sẽ là gì?

Slogan của nhóm sẽ là: "Dữ liệu phức tạp, trải nghiệm tinh giản".

Slogan này thể hiện đúng tinh thần làm việc của nhóm: nhận về mình phần việc khó khăn nhất là xử lý những dữ liệu phức tạp, những thuật toán cao siêu, để mang đến cho người dùng một trải nghiệm quản lý tài chính đơn giản, nhẹ nhàng và hiệu quả nhất.

Moni là minh chứng cho việc công nghệ sẽ trở nên gần gũi hơn khi được phát triển bằng sự thấu cảm và phối hợp chặt chẽ giữa con người với nhau. Cảm ơn anh Vũ Anh đã chia sẻ những góc nhìn thú vị phía sau sản phẩm AI này.

Hẹn gặp lại bạn ở kỳ tiếp theo với những câu chuyện công nghệ độc đáo khác từ đội ngũ MoMo!

---------------------

Về MoMo Tech Pioneers: The Minds Behind AI Advancement - Gặp gỡ những người đứng sau công nghệ AI của MoMo

Đây là series phỏng vấn nơi bạn sẽ được “vén màn hậu trường” để hiểu rõ hơn về những nhân tài đang tạo nên các tính năng công nghệ đột phá tại MoMo. Họ là những kỹ sư, chuyên gia dữ liệu và AI – những người ít khi xuất hiện, nhưng lại là "bộ não" đứng sau những trải nghiệm mà hàng triệu người dùng đang tận hưởng mỗi ngày.

Trong từng số, chúng ta sẽ cùng nghe họ chia sẻ về:

  • Những thử thách công nghệ khó nhằn mà họ từng đối mặt

  • Điều gì khiến họ luôn muốn đi xa hơn với AI trong lĩnh vực tài chính

  • Và văn hóa sáng tạo tại MoMo – nơi mọi ý tưởng đều được thử nghiệm và nuôi dưỡng

MoMo Tech Pioneers là nơi công nghệ được kể bằng câu chuyện thật – từ chính những người tạo ra nó!